کد مطلب:26112 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:16

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

همانطور كه مي دانيم اسلام ديني است كامل حال اديان قبل از دين اسلام ناقص بوده اند يا خير. و اگر ناقص بوده اند آيا مردماني كه در آن زمان ساير پيامبران مي زيسته اند مي توانند اعتراض كنند و اين منافقات با عدل الهي ندارد؟

البته تا قبل از ظهور اسلام هر كس به حضرت عيسي (ع) و دين مسيح ايمان آورده و براساس قوانين آن دين عمل كرده و از دنيا رفته است، حساب و كتابش براساس همان دين است. كساني كه پيرو واقعي حضرت موسي (ع) و يهوديت واقعي بودهاند و قبل از ظهور حضرت عيسي از دنيا رفتهد، طبق مقررات آن دين مورد مؤاخذه و حساب واقع ميشوند اما بعد از ظهور دين مقدس اسلام، همه اديان پيشين منسوخ شده و پيروان ساير اديان، موظف به پيروي از دين اسلام ميباشند و هر كس غير مسلمان بميرد اهل عذاب است زيرا براساس آيه شريفه وَ مَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ اَإِسْلامِ دِيناً فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ هر كس ديني غير دين اسلام طلب كند و متدين به دين ديگري باشد، از او قبول نميشود و در آخرت از زيانكاران خواهد بود.(1)

براي تحقيق در مورد اديان ديگر به منابع زير مراجعه نماييد: 1- فرهنگ عقايد و مذاهب اسلامي، 1- 4، آيت اللَّه سبحاني 2- آشنايي با تاريخ اديان، آريا 3- اديان زنده جهان، رابرت هبيوم، ترجمه: عبدالرحيم گواهي 4- تاريخ اديان، دكتر شريعتي 5- تاريخ اديان، اصغر حكمت 6- تاريخ جامع اديان، ترجمه، حكمت

آيه 62 سوره مائده بيانگر يك ملاك كلي و اساسي است در باب اين كه سعادت و رستگاري در گرو التزام جدي و حقيقي به دو چيز گرانبها است: 1- تصحيح عقايد و ايمان راستين به حقايق ديني، 2- عمل صالح و كنش بر اساس آنچه خداوند بشر را به آن مأمور كرده است. بنابراين آيه ياد شده، فخرفروشيهاي پوچ و بياساس برخي از ارباب اديان را- كه به صرف مسيحي يا يهودي خواندن فرد، چنين وانمود ميكردند كه رستگاري درست از آن ايشان است و ديگران كاملاً از آن بيبهرهاند لَنْ يَدْخُلَ اَلْجَنَّةَ إِلاَّ مَنْ كانَ هُوداً أَوْ نصاري- مردود شمرده است. به عبارت ديگر مفاد اين آيه شبيه اين آيه است كه: لَيْسَ بِأَمانِيِّكُمْ وَ لا أَمانِيِّ أَهْلِ اَلْكِتابِ مَنْ يَعْمَلْ سُوءاً يُجْزَ بِهِ،. ليكن بايد توجه داشت كه مفاد فوق، به معناي پذيرش پلوراليسم ديني نيست زيرا: اولاً، آيه مزبوردر صدد بيان همه جزئيات نيست بلكه يك اصل كلي را مطرح كرده و قيود و ويژگيهاي ديگر را در آيات ديگر بيان كرده است از قبيل:

1- إِنَّ اَلدِّينَ عِنْدَ اَللَّهِ اَلْإِسْلامُ(2)

2- وَ مَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ اَلْإِسْلامِ دِيناً فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ(3)

3- قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اَللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اَللَّهُ(4)

4- فَلا وَ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ حَتَّي يُحَكِّمُوكَ فِيما شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَيْتَ(5)

بنابراين آيات ياد شده در حكم مفسر و بيانگر دايره و ويژگيهاي ايمان مورد نظر در آيه پيشين است. ثانياً، قرآن مجيد اساساً عناويني مانند يهوديت و نصرانيت را به رسميت نميشناسد و تنها اسلام و مسلماني واقعي را به رسميت شناخته و در آيات بسياري پيامبران الهي را مسلمان دانسته است. در سوره آل عمران آيه 67 آمده است: ما كانَ إِبْراهِيمُ يَهُودِيًّا وَ لا نَصْرانِيًّا وَ لكِنْ كانَ حَنِيفاً مُسْلِماً. و در سوره يوسف آيه 101 دعاي او را چنين نقل ميكند: رَبِّ قَدْ آتَيْتَنِي مِنَ اَلْمُلْكِ وَ عَلَّمْتَنِي مِنْ تَأْوِيلِ اَلْأَحادِيثِ فاِطرَ اَلسَّماواتِ وَ اَلْأَرْضِ أَنْتَ وَلِيِّي فِي اَلدُّنْيا وَ اَلْآخِرَةِ تَوَفَّنِي مُسْلِماً وَ أَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ.

از سوره بقره، آيه 128 و اعراف، آيه 127 نيز مشابه اين دعا را از زبان حضرت ابراهيم (ع) و حضرت موسي (ع) نقل كرده است. همچنين در قرآن ايمان آورندگان حقيقي مسلمان ناميده شدهاند از جمله در سوره حج، آيه 78 آمده است:. مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْراهِيمَ هُوَ سَمَاكُمُ اَلْمُسْلِمِينَ. و مسلماني، همان ايمان و پيروي از پيامبران الهي در عصر بعثت و بقاي شريعت آنها است نه در زمان نسخ آن.

ثالثاً، حقيقت ايمان به خداوند كه در آيه 62 سوره مائده بيان شده است، در بردارنده و متضمن اين معنا است كه اوامر الهي تماماً مورد توجه والتزام قرار گيرد و اين بدون پيروي از انبياي الهي ممكن نيست. از طرف ديگر هر پيامبر صاحب شريعتي، نسبت به آمدن پيامبر بعدي و لزوم گرويدن به او بشارت داده است چنان كه قرآن مجيد بشارت رسالت حضرت ختمي مرتبت (ص) به وسيله حضرت عيسي (ع) را چنين گزارش نموده است: وَ إِذْ قالَ عِيسَي اِبْنُ مَرْيَمَ يا بَنِي إِسْرائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اَللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ اَلتَّوْراةِ وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اِسْمُهُ أَحْمَدُ.،(6). و چون لازمه ايمان به خداوند پيروي از رسولان او و در آخر، پيوستن به آخرين سفير الهي است. در اين راستا خداوند ايمان نياوردن به پيامبر اكرم (ص) و كتمان بشارتهاي انجيل در انباره را در جاي جاي قرآن مورد عتاب و نكوهش قرار داده است و در دنباله آيه ياد شده اين جريان را به منزله اطفاء نور الهي قلمداد كرده و عاملان آن را كافر خوانده است: يُرِيدُونَ لِيُطْفِؤُا نُورَ اَللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ اَللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ كرِهَ اَلْكافِرُونَ (7)

رابعاً، در همان آيه 62 سوره مائده ظرافتهايي وجود دارد كه مخالفت قرآن با پلوراليسم ديني را نشان ميدهد. يكي از آن علايم- كه علامه طباطبايي در تفسير الميزان به آن اشاره كردهاند- اين است كه قرآن مجيد به دنبال عبارت إِنَّ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ الَّذِين هادُوا*. نفرموده است. من امن منهم بلكه فرموده است: من امن يعني، ضميري به موصول (الذين) بر نگردانده است، با آن كه از نظر ادبي در صله، برگرداندن ضمير به موصول لازم است. علت اين برنگرداندن ضمير اين است كه تقرير و امضايي نسبت به آنان در كار نباشد در حالي كه در مورد امت پيامبر اكرم (ص) برخلاف آن آيه، عمل نموده و ميفرمايد: وَعَدَ اَللَّهُ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا اَلصَّالِحاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظِيماً (8)

بنابراين قرآن به هيچ روي سرپيچي از پيامبر خاتم را روا ندانسته و آن را كفر و بيايماني معرفي كرده است. خداوند نيز حضرت محمد (ص) را به سوي همه انسانها مبعوث ساخته و همگان را موظف به گرويدن به آيين خاتم گردانيده است. گفتني است كه پيروان ديگر اديان سه دستهد: 1- كساني كه حقانيت اسلام برايشان روشن شده است. اين گروه هيچ عذري در سرپيچي از اسلام نداشته و اگر به آن ايمان نياورند قطعاً گرفتار عذاب ابدي خواهند شد.

2- كساني كه حقانيت اسلام را نشناختهاند ولي عمداً از بررسي و تحقيق پيرامون آن شانه خالي كردهاند در حالي كه همه شرايط لازم براي درك حقانيت اسلام را در اختيار داشتند اين گروه نيز عذري در پيشگاه خداوند نداشته و معذب خواهند بود.

3- كساني كه ناآگاه بوده و در اين راستا خود مقصر نيستند بلكه اساساً غافل بوده و نداي اسلام را نشنيدهاند و يا ابزارهاي لازم را براي تحقيق در اختيار نداشتهاند.اين گروه مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اَللَّهِ هستند ودر صورت درستكاري براساس آيين قبلي با فطرت الهي، ممكن است خداوند بر آنان نظر رحمت كند.

پيروان ساير اديان دورههاي متفاوتي دارند مثلاً يهوديت تاكنون داراي چند دوره بوده است: 1- دوران حضرت موسي (ع) تا حضرت عيسي (ع)، 2- دوران حضرت عيسي (ع) تا حضرت محمد (ع)، 3- دوران حضرت محمد (ع) تاكنون. و از آن جا كه از عصر ظهور هر پيغمبر اولوالعزمي تا پيغمبر اولوالعزم بعدي دين همان پيامبر رسميت دارد، امت يهود از زمان حضرت موسي (ع) تا حضرت عيسي (ع) براساس آيين راستين يهوديت در برزخ و قيامت محاكمه ميشوند و از زمان حضرت عيسي(ع) تا پيامبر بزرگ اسلام (ص) باساس آيين راستين حضرت عيسي (ع) محاكمه ميشوند و از زمان نبي اكرم (ص) براساس اسلام مورد سؤال و محاكمه قرار خواهند گرفت. ديگر اديان را نيز به همين كيفيت مقايسه بفرماييد.







پرسشگر گرامي ارزيابي اساتيد همكار طرح و ابسته به نظرات شماست، لطفاً برگه هاي نظرسنجي را با دقت تكميل وارسال نماييد.





















منابع و مآخذ:

1) آل عمران، آيه 85

2) نساء، آيه 123

3) آل عمران، آيه 19

4) آل عمران، آيه 85

5) آل عمران، آيه 31

6) نساء، آيه 65

7) صف، آيه 6

8) صف، آيه 7